Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, η ομάδα μας δοκίμασε διάφορες εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης για να βελτιώσει την παραγωγικότητα καθώς και να περιορίσει το φόρτο εργασίας της. Ως πρωτοπόροι σε αυτό το ταχέως εξελισσόμενο τοπίο, αποφασίσαμε να μοιραστούμε όσα μάθαμε για να σε βοηθήσουμε στο ταξίδι σου με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Ας ξεκινήσουμε.
Το ChatGPT ήταν μόνο η αρχή
Η κυκλοφορία του ChatGPT αποτέλεσε το εφαλτήριο για την είσοδο και την εξάπλωση της Τεχνητής Νοημοσύνης ως τεχνολογία στο ευρύ κοινό.
Η δυνατότητα του ChatGPT να συνομιλεί σαν άνθρωπος, η φιλική προς τον χρήστη διεπαφή και η δωρεάν πρόσβαση αποτέλεσαν τους λόγους για την διάδοση του. Ωστόσο, ενώ το ChatGPT είναι ένα εντυπωσιακό εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης, δεν είναι το μόνο. Από όταν κυκλοφόρησε στις 22 Δεκεμβρίου το 2022, έχουν εμφανιστεί αρκετές εκατοντάδες ακόμη εφαρμογές που προσφέρουν αρκετά διαφοροποιημένες υπηρεσίες. Συνεπώς, αν έχεις κολλήσει με το ChatGPT, ξανασκέψου το καθώς εκεί έξω υπάρχουν πολλές άλλες εφαρμογές που μπορούν να σε βοηθήσουν σε μια πλειάδα εργασιών.
Οι περισσότεροι (ακόμα) χρησιμοποιούν το ChatGPT σε λειτουργία "αρχαρίου".
Παρόλο που το ChatGPT είχε πάνω από 100 εκατομμύρια χρήστες μέσα σε δύο μήνες από την κυκλοφορία του, οι περισσότεροι, ακόμα και τώρα δεν έχουν αντιληφθεί πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει. Ως αποτέλεσμα το χρησιμοποιούν τελείως επιφανειακά.
Η συγγραφή επωφελών προτροπών (Prompt Engineering) είναι μια ικανότητα την οποία ελάχιστοι έχουν ανακαλύψει και καλλιεργήσει. Όμως για να πολλαπλασιάσεις ή έστω να εκμεταλλευτείς τις δυνατότητες που σου παρέχει το ChatGPT, πρέπει να είσαι σε θέση να μπορείς να γράφεις τις κατάλληλες προτροπές. Για να το πετύχεις αυτό, μπορείς να ακολουθήσεις την φόρμουλα/μέθοδο που σου προτείνω σε αυτό εδώ το βίντεο.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν θα σε αντικαταστήσει, αλλά...
Ενώ η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να αυτοματοποιήσει πολλές εργασίες καθώς και να βοηθήσει στη περάτωση τους, οι περιορισμοί που έχει σχετικά με τη δημιουργικότητα, τη λήψη αποφάσεων, την ενσυναίσθηση, την ηθική και τη σύνθεση πληροφοριών, σημαίνει ότι οι ανθρώπινες δεξιότητες θα εξακολουθούν να κυριαρχούν στο άμεσο μέλλον.
Συνεπώς, αντί να φοβάσαι ότι τα διάφορα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης ενδέχεται να σε αντικαταστήσουν ως επαγγελματία, πρέπει να εστιάσεις στους τρόπους με τους οποίους θα εκμεταλλευτείς την Τεχνητή Νοημοσύνη έτσι ώστε να γίνεις πιο παραγωγικός. Παρεμπιπτόντως, εάν θέλεις να δεις πως θα ενισχύσεις την παραγωγικότητα σου, μπορείς να δεις αυτό εδώ το βίντεο.
Εάν όμως από την άλλη επιλέξεις τη στασιμότητα, τότε δεν μπορώ να σου εγγυηθώ τι σου επιφυλάσσει το μέλλον. Η συνεχής και δια βίου μάθηση ως προς τις δυνατότητες των νέων εργαλείων και της ορθής χρήσης τους, είναι το κλειδί για να ανταπεξέλθεις στις επερχόμενες αλλαγές που νομοτελειακά θα έρθουν.
Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός
Υπάρχουν χιλιάδες εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης. εκεί έξω, freemium και επί πληρωμή, αλλά δεν αξίζουν όλες.
Καθημερινά εμφανίζονται νέα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης, που υπόσχονται τον ουρανό με τα άστρα. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει. Πώς λοιπόν θα αντιληφθείς ποια από αυτές αξίζει; Ένας τρόπος υπάρχει. Μέσα από πειραματισμό και δοκιμές θα δεις ποιες εφαρμογές είναι πραγματικά χρήσιμες και ωφέλιμες για τις ανάγκες σου.
Προσωπικά, έχω δοκιμάσει δεκάδες εφαρμογές και οι περισσότερες ήταν αρκετά μέτριες. Όμως, υπάρχουν και κάποιες άλλες δίχως τις οποίες δεν μπορώ πλέον να εργαστώ. Τέτοιες για παράδειγμα είναι το Humata για την υποβολή ερωτήσεων σχετικά με τα διάφορα έγγραφα PDF και το MaxAI το οποίο χρησιμοποιώ ως βοηθό μου για την επικοινωνία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η συμβουλή μου λοιπόν είναι αφού χρησιμοποιήσεις μια εφαρμογή να αξιολογήσεις προσεκτικά τη προστιθέμενη αξία, την ακρίβεια, την ασφάλεια και την επεκτασιμότητα της πριν μπεις στη διαδικασία να πληρώσεις γι’ αυτήν.
Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω
Η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αλλάξει σχολεία, διδασκαλία και μάθηση, είτε μας αρέσει είτε όχι.
Το ChatGPT ήδη χρησιμοποιείται από πολλούς μαθητές για να ολοκληρώσουν τις εργασίες που τους έχεις αναθέσει, ασχέτως αν γίνεται με λάθος τρόπο τις περισσότερες φορές. Μάλιστα, μέσα στην επόμενη δεκαετία, αναμένεται ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αλλάξει εξολοκλήρου τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουν οι μαθητές και θα επιτρέψει στους εκπαιδευτικούς να εστιάζουν λιγότερο στην παράδοση περιεχομένου και περισσότερο σε καλλιέργεια δεξιοτήτων υψηλότερου επιπέδου όπως η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα και η σχεδιαστική σκέψη (design thinking). Η στείρα απομνημόνευση, επιτέλους, θα καταστεί παρωχημένη ενώ η βιωματική μάθηση και η στροφή προς την ανάπτυξη της επίλυσης προβλημάτων θα ευδοκιμήσει.
Συνεπώς, σε αυτή τη φάση καθήκον σου πρέπει να είναι να βοηθήσεις τους μαθητές σας να χρησιμοποιούν ηθικά το ChatGPT με τρόπο που δεν θα βλάψει τις δεξιότητες που ήδη διαθέτουν.
Χρειάζεται να το προσαρμόσεις
Οι εκπαιδευτικοί σχεδιαστές και οι δάσκαλοι μπορούν να επωφεληθούν από τη χρήση του το ChatGPT αλλά πρέπει πάντα να προσαρμόζουν το αποτέλεσμα που λαμβάνουν.
Το ChatGPT και άλλες εφαρμογές που δρουν ως βοηθοί τάξης μπορούν να δημιουργήσουν γρήγορα σχέδια μαθημάτων, ερωτήσεις αξιολόγησης, να προσφέρουν ιδέες και γενικά να σε βοηθήσουν στο έργο σου. Ωστόσο, έχουν περιορισμούς. Για παράδειγμα, χρειάζεται τρομερά μεγάλη προσπάθεια έτσι ώστε το περιεχόμενο που παράγουν να είναι αφενός προσαρμοσμένο στους μαθησιακούς στόχους του εκάστοτε μαθήματος και αφετέρου αυτό να δίνεται με τρόπο που λαμβάνει υπόψη του τις απαιτήσεις και τις ιδιαιτερότητες των μαθητών σου.
Επομένως, αν και είναι πολύ χρήσιμο να χρησιμοποιήσεις αυτές τις εφαρμογές για να δημιουργήσεις αρχικά προσχέδια για όλα τα παραπάνω, θα πρέπει να ελέγχεις και να τροποποιείς τις απαντήσεις/αποτελέσματα που έλαβες. Μόνο έτσι θα μπορέσεις να διορθώσεις τυχόν λάθη και να προσαρμόσεις το υλικό που σου έδωσαν, έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι πραγματικά επωφελές για όλους.
Σε κάθε περίπτωση, είναι επιβεβλημένο να εκμεταλλευόμαστε τα δυνατά στοιχεία που προσφέρουν οι εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης, χωρίς όμως να αποποιούμαστε τη δουλειά που πρέπει εμείς να κάνουμε έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε ένα ποιοτικό αποτέλεσμα.
Τι γίνεται με την κριτική σκέψη και τη δημιουργικότητα;
Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στην εξοικονόμηση χρόνου και στην αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά πρέπει να προσέχουμε να μην ακρωτηριάζουμε την κριτική σκέψη και τη δημιουργικότητα.
Η χρήση εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να είναι πραγματικά επωφελής για πολλές εργασίες. Ωστόσο, η υπερβολική εξάρτηση από αυτή μπορεί να αποδυναμώσει τις δεξιότητες συγγραφής κειμένου, τις ικανότητες αναλυτικής σκέψης και τη δημιουργικότητά με την πάροδο του χρόνου. Το ότι είναι εύκολο να ζητήσουμε από την Τεχνητή Νοημοσύνη βοήθεια για ιδέες και συμβουλές δεν σημαίνει ότι πρέπει να βασιζόμαστε εξολοκλήρου σε αυτή. Η εξάρτηση από την Τεχνητή Νοημοσύνη θα αποδυναμώσει την ικανότητα μας να σκεφτόμαστε κριτικά και δημιουργικά, καθιστώντας μας ανίκανους να δράσουμε αυτόνομα.
Πλαίσιο χρήσης
Καθώς η επιρροή των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης αυξάνεται εκθετικά, οι ηθικοί προβληματισμοί σχετικά με το απόρρητο των δεδομένων, τη διαφάνεια, τον περιορισμό της μεροληψίας σε σχέση με το περιεχόμενο που παράγεται, κλπ., θα γίνονται όλο και πιο σημαντικοί.
Επομένως, είναι απαραίτητο να καθοριστεί ένα (παγκόσμιο) ρυθμιστικό πλαίσιο για την υπεύθυνη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Μέχρι να δημιουργηθεί αυτό το πλαίσιο, δες αυτό τον οδηγό για να βοηθήσεις εσένα και τους μαθητές σου να χρησιμοποιήσετε την Τεχνητή Νοημοσύνη υπεύθυνα και ηθικά. Σε κάθε όμως περίπτωση είναι ανάγκη να δημιουργηθεί πλαίσιο ορθολογικής χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης.